S A D E C E Ö Z G Ü R

uzun uzun yazamıyorum artık.kısa yazabilmek zor, ama alışmaya çalışıyorum. vegan ol desem de olmayacak okuyanların çoğu,biliyorum. gene de bir umut... dışarıda yiyecek bulamam diye endişe etme. aç kalmasın merak etme....

sene 92 ya da 93 olmalı üniversite günleri dersler, ödevler, sınavlar, gençlik başımda duman ilk pidem arjantin 'de aradan yirmibeş kış, yirmibeş yaz geçmiş dün bir kez daha  arjantin 'de yedim pidemi merak edenler için söyleyeyim mantar ve ıspanaklı pideyi isterseniz yapıyorlar  kaşarsız vegan pidemi yerken ilk işyerimden bir meslek büyüğüm ile karşılaştım kübiklere bölünmüştü iş yeri ve nefes alabildiğim vaha gibiydi kübiği onun deyimiyle  " dükkân "ı bugün bu şekilde bakıyorsam dünyaya onun verdiği "gözlüğün" etkisi büyüktür hayat bir şekilde  geçiyor mu acaba ya da her  ney se

sebzeli makarna Aslında üçüncü ay yazısında vejeteryanlık-veganlığı sosyal demokrasi-sosyalizm analojisi ile değerlendiren bir yazı yazmayı istiyordum. Ancak, bu analojinin ne kadar doğru olduğunu tekrar tekrar düşününce, vazgeçtim. Belki bir gün, kendimi ikna edebilirsem analojinin doğruluğuna, yazarım.  Vegan olmak, sadece hayvansal ürünleri tüketmemek anlamına gelmiyor benim için. Vegan olmayı tercih etmemin arkasında düzelmeyen sağlık sorunlarım ya da ileride sorun yaratabilecek bir genetik geçmişim yok sayılır. Vegan olmak, benim için, hayvanların da hissedebilen canlılar olduğunun kabulü. Bu kabul ile yola çıktığınızda zaten onlardan elde edilmiş bir ürün tüketmeniz mümkün değil.  Üçüncü ayın sonunda, artık dışarıda yiyecek bir şey bulamama sorunu yaşamıyorum. Geçenlerde gittiğimiz et lokantasında bile bir sürü şey buldum. Aklınızda olsun humus mesela, hem doyurucu hem besleyici hem de ete kıyasla ucuz.  En sorunlu öğün ise kahvaltı. Peynir ve yumurta olm...

Vegan olmaya karar verdikten sonra başladım veganlık konusunda okumaya. Neden vegan olmayı seçtiğimi burada anlatmıştım. En başta gelen sebep, aslında evimizde oynadığımız yavru kediden farkı olmayan kuzu ve danaları kesip yiyor olduğumu fark etmemdi. Hâl böyle olunca, yani veganlığı seçmemin sağlık sorunlarından öncelikli bir sebebi varken, vegan beslenmenin yararlarını öğrenmem öncelikli işim değildi.  Aradan iki ay geçip, artık tam vegan beslenmeye başlayınca bir şeyleri yanlış yaptığımı fark ettim. Kilom, düzenli artmaya, bel çevrem düzenli kalınlaşmaya başladı. O zaman vegan beslenme ve vegan yemeklerini öğrenmem gerektiğini anladım. Dr. Murat Kınıkoğlu hem vegan hem iç hastalıkları ve kardiyoloji uzmanı. Yani hem pratiğe hem teoriye hakim bir isim. 200'ün üzerinde bilimsel referans ile hazırlamış iki bölümden oluşan kitabını. İlk bölümde kendi hikayesinden bahsettikten sonra bilimsel makalelere referans vererek neden az yağlı vegan beslenmenin sağlığa yararlı olduğunu ...

4 Eylül 2018 tarihinde vegan oldum. İşin doğrusu ilk ay, evde "olabildiğince vegan" dışarıda ise tam vegan olarak geçti. İkinci ayın ortalarına doğru evde de tam vegan beslenmeye başladım. İtiraf etmeliyim ki başlarda, doymayacağımı düşünerek hamur işlerine, her zamankine kıyasla, daha bir düşkün oldum. Sonucunu, artan kilom ile, gördüm.  Bu iki ay içerisinde öğrendiklerimi kısaca özetlersem: Hayvansal ürün tüketmeden de sağlıklı yaşayabiliyor insan.  B12 desteğini almak gerekli. Peynir, süt ve yumurta kullanmadan kek yapılabiliyor. Baklagiller oldukça uzun süre tok tutuyor. Mayalı hamurdan yapılan hamur işleri çok lezzetli. Uzak durmak lazım.  Akşamları sebze çorbası son derece yeterli ve doyurucu oluyor.  Kahvaltıda zeytin, yeşillikler ve meyve ile birlikte avakado, güne zinde bir başlangıç sağlıyor. Öğlen yemeklerini dışarıda yiyorsanız esnaf lokantalarından şaşmamak lazım. Ayrıca kebapçılarda da her daim mercimek çorbası ile salata bulunuyor. Veg...

Beni yakın tanıyanlar, geçici bir heves olduğunu düşünüyor. Büyük konuşmayı sevmem, bu yüzden haklılar mı zaman gösterecek demekle yetiniyorum. Vegan olarak ilk 45 gün, özlediğim bir lezzet yok. Öncelikle onu yazayım istedim. Mumbar dolmadan, kuzu şişe etin her türlüsünü yiyen birisi olarak, bir günde uygulamaya geçirdiğim kararım sonrası 4 Eylül 2018'den bu yana veganım.  Dışarıda yiyecek bulmak, kimi durumlarda zor oluyor. Özellikle vejeteryan ile vegan karıştırılıyor. Vegan için neler var diye sorduğumda kaşarlı tost / peynirli pide önerileri sıklıkla karşıma çıkıyor. En kolayı esnaf lokantaları. Mutlaka süzme mercimek oluyor, yanında da kuru bakliyat: nohut, fasûlye. Hamur işlerini pek yapmazdım eskiden. Şimdi mayalı hamurlu yiyecekler hazırlıyorum. Mayalı hamuru yoğurmak terapi gibi. Çocukların sıkmalı oyuncakları var ama onlara da daha fazla keyif veriyor hamur ile uğraşmak. Bir arkadaş ekşi mayanın da marketlerde satıldığını söyledi ve muhtemelen önümüzdeki günlerde b...

4 Eylül 2018 tarihli yazı ile vegan olduğumu ilan ettim, kimi ilgilendirir diye düşünmeden. 14 yıldan beri devam ettiğim bir şey olsa bile kim okur diye düşünmeden yazmak, hâlâ garipsediğim zamanlar oluyor. Neyse, belki bir ara bu konu üzerine yazarım uzun uzun. Bu kez mesele veganlık, neden vegan oldum, nereye kadar vegan kalacağım sorularına kısa yanıtlar... Neden vegan oldun sorusuyla çok sık karşılaşıyorum. Sorunun tek ve kısa bir yanıtı yok. Tıp doktorlarının " mültifaktöriyel " dedikleri gibi, çok sebepli benim veganlığım. Belli başlılarını sıralamam gerekirse: Hem ne güzel kuzu diye sevip, ardından kuzu şiş de harika ama ben süt kuzularını daha çok severim demenin tutarsızlığını daha fazla kaldıramamam. Bir çok tutarsızlık yaşıyoruz zaten her gün, her an. Hem ... deyip hem ... yapmak bir yere kadar sürdürülebiliyor, en azından benim için.  Süt, benim için mi yavru inek/boğa/koyun/keçi için mi? Yanıtını bilsek bile bilmezden gelmeyi tercih ediyoruz. Süt...

Vegan olmaya bir günde karar verdim. Karar vermem ile uygulamaya başlamam da aynı zamanda oldu. Elbette bir birikimin sonucuydu bu karar. Aradar geçen 3 haftada ne kadar "insancıl" bir karar verdiğimi anlıyorum. Öncelikle, bir kez daha belirteyim ki vegan olunca aç kalmıyor insan. Dışarıda yemek bulmak da zor olmuyor. Çorbaların bir çoğu vegan meselâ. Yurt dışında deneyimim çok değil, ama Amsterdam'da hiç zorlanmadım vegan olarak.  3 haftanın sonunda giderek artan bir şişkinlik vardı. Dün, aşağı yukarı 24 saat süren, ishal ve kusma ile o şişkinlikten eser kalmadı. Tıbbi gerekçesini ve mekanizmasını tam bilemesem bile bağırsaklardaki bakterilerin değişmesi süreci olduğunu düşünüyorum bu yaşanılanın.  Sonuç olarak bir ayın dolmasına bir haftadan az kala, veganlıktan mutlu ve huzurluyum...

İlk tepkiler tam beklediğim gibiydi: - Aç mı kalacaksın? - Sadece et mi yemiyorsun? - Yoğurt ve peynirden nasıl vazgeçeceksin? - Evde neyse de dışarıda kesin aç kalırsın. - Çok pahalıya mâlolur sana. - Yere düşen meyvaları mı yiyorsun. Aslına bakarsanız son soru dışındakilerin hepsine hazırlıklıydım. Son soruyu ise anlayamadım. Geçenlerde havaalanına giderken şoför arkadaş da aynı şeyi sorunca dayanamayıp ben sordum bu kez, bunu da nereden çıkardın diye. Oysa güncel dizilerin birindeki karakterlerden birinin tavrıymış. Hep merak edilenleri yanıtlayarak başlayayım o zaman. Ne yemiyorum: - Hayvansal kaynaklı hiçbir gıdayı yemiyorum. Buna hayvanların kendisi dahil. Yani et, tavuk, balık (balık nedense hep soruluyor ayrıca), midye, ahtapot, yumurta, süt ve süt ürünleri, yoğurt, ayran, kefir, peynirler, bunları içeren yiyecekler -dondurma, kek, börek gibi-, son olarak bal ve ürünleri. Peki ne yiyorum: - Bakliyat, ekmek, sebze ve meyve, humus, mantar, zeytin ve zey...

Bu bir tweet olsaydı eğer başlık yeterli olurdu: Vegan Olmaya karar verdim NOKTA.  Ancak madem tweet değil blog yazısı o zaman biraz ayrıntı vermek gerekiyor.  Öncelikle baştan söyleyeyim kararımın gerekçesi sağlık zorunluluğu değil. Hayvansal ürünler tüketmemin önünde sağlık yönünden bir engel yok.  Bu kararı vermem kolay olmadı. Kokoreçten, kelle paçaya, ciğer tavadan mumbar dolmasına, kıymalı pideden, kuzu inciğe veda etmem gereken çok şey olduğunu biliyorum. Liste bununla da sınırlı değil. Ezinelerden tulumlara uzadıkça uzayan bir liste daha var. Peki nereden çıktı bu veganlık. Bu sabah, geçici misafirimiz Çilek Hanım bahçede ağaçtan ağaca hoplayıp zıplıyordu. Tahminen bir kaç aylık olan bu bızdık kediciği koyun olduğunu düşünürsem, dün yediğim kuzu şiş, bu yavrucağın bacağı olabilir mesela.  Fikrin kendisi dehşet verici elbette. Ancak veganlık kararımı vermeme bu yol açmadı. Bir belgesel izledim geçenlerde. Netflix'te vardı ama muhtemelen farklı p...