S A D E C E Ö Z G Ü R

Dar Zamanlar üçlemesinin son romanı Hayır...'ın ilk baskısı 1987 yılında yapılmış. Benim okuduğum Türkiye İş Bankası yayınlarından çıkan Haziran 2012 tarihli, 354 sayfalık 16. baskısıydı.  Bu kez 1980 darbesinin sonrasındayız. Dar Zamanlar üçlemesinin diğer iki romanından daha farklı daha derinlikli bir anlatım şekli var bu kez. Anlatılanların hangisi yaşandı hangisi kahramanın hayalinde kaldı yer yer karışıyor. Bir kez daha ülkemiz tarihinin bir bölümü, farklı karakterler ile anlatılıyor.  Üçleme içinde en beğendiğim bu son halka oldu. Belki düz anlatımlardansa böylesi anlatımları sevmemdendir. Dar Zamanlar ile ilgili çok sayıda akademik makale var. Romanlardan sonra onlara da göz atmanızı öneririm. 

Yakın tarih olarak adlandırdığım 1876  - 1946 arasına dair okuduğum kitaplar arasında en farklı olanı Yunan Düşü'ydü diyebilirim. Kurtuluş savaşımızı, cephenin diğer tarafından anlatan bir çalışma. Dilimize Halim İnal tarafından çevrilmiş. 495 sayfalık eseri, Ayraç Yayınevi'nce Şubat 2002 tarihli ilk baskısından okudum.  Yunan Düşü adlı eser,  Michael Llewellyn Smith 'ın Yunanistan'ın Anadolu'yu İşgali, 1919-1922 ve Ulusal Bölünme başlıklı doktora tezinden oluşturulmuş. 1800'lerin sonlarında Yunanistan'ın içinde bulunduğu siyasi durum ile başlayan eser işgalci Yunan askerlerinin Anadolu'dan atılması sonrası Yunanistan'da yaşanılanların anlatılması ile bitiyor.  Akademik çalışma yapanlar başta olmak üzere konuya ilgi duyanlara, tarihi farklı bir bakış açısından ilginç gelecektir. O yılların ne kadar zorlukla geçtiğini görmek, ülkemizi işgalden kurtaran kahramanlarımıza borcumuzu hatırlattı. 

Nick Hornby'den okuduğum ilk roman Düşerken 'di. 262 sayfalık Ölümüne Sadakat'i dilimize Defne Orhun çevirmiş. Sel Yayıncılık'tan çıkan Nisan 2005 tarihli ilk baskısını okudum.  Rock müziğe ilginiz varsa, plak koleksiyonu yapıyorsanız eminim ki Ölümüne Sadakat'i okurken çok keyif alırsınız. Benim koleksiyonu bırakın bir tane bile plağım yok, iyi bir rock dinleyicisi de sayılmam. Buna karşın gene de romanı sevdim.  35 yaşında ve sevgilisi tarafından terk edilen Rob'un ilişkilerinin neden uzun süreli olmadığını sorgulaması ile başlıyor roman. Bu sorgulama kadın ve erkeğin hayatı algılayış farklılıklarını da ortaya koyan bir anlatıya dönüşüyor.  Düşerken gibi Ölümüne Sadakat de sinemaya uyarlanmış. High Fidelity adlı filme dair ayrıntılara buradan ulaşabilirsiniz. 

Dar Zamanlar üçlemesinin ilk romanı Ölmeye Yatmak'ı Ocak 2016'da blog sayfama eklemiştim. Aradan beş yıl gecince ilk romandaki karakterleri hatırmam kolay olmadı. Romanı, Simavi Yayınları'ndan 1992 yılında çıkan 322 sayfalık baskısından okudum.  26 Kasım 1972 saat 19'da başlayan, bir işadamının kızı ile bir paşanın oğlu arasındaki düğün töreni süresinde geçiyor anlatılanlar. "İntihar etmeyeceksek içelim bari!" sözü ile başlayan roman, ülkemiz tarihinin bir dönemini farklı karakterler üzerinden sorgulatıyor.  Dar Zamanlar üçlemesini herkesin okumasını öneririm. Hem başarılı kurgusu ve akıcı diliyle iyi roman okumak için hem de ülke tarihine edebi bir bakış için.

İngiliz yazar Nick Hornby'den okuduğum ilk roman Düşerken oldu. Banu Tellioğlu Altuğ'un dilimize çevirdiği 312 sayfalık eseri Sel Yayıncılık basmış. Benim okuduğum Mayıs 2006 tarihli ilk baskısıydı. Roman, tek ortak noktaları, yılbaşı gecesi yüksek bir binanın çatısına intihar etmek için çıkmak olan dört kişinin macerasını anlatıyor. İkisi erkek ikisi kadın olan bu dört kişinin anlatımıyla ilerleyen romanı severek okudum.  Nick Hornby'nin romanlarının kimileri sinemaya uyarlanmış. Dilimize Düşerken adıyla çevrilen, A Long Way Down adlı roman da aynı adla sinemaya uyarlanmış. Pierce Brosnan,  Toni Collette, Imogen Poots ve Paul Aaron'un başrollerini oynadığı filmin bilgilerine buradan ulaşabilirsiniz. 

Orhan Pamuk'un 537 sayfalık son romanı Veba Geceleri'ni, Yapı Kredi Yayınları'ndan Mart 2021 tarihli, 300.000 adetlik, ilk baskısından okudum. Küresel salgının etkilerinin devam ettiği, kısmi ve tam kapanmalar arasında gidip gelen bugünlerdeki hayatımız ile romanın konusunun denk düşmesi aslında bir tesadüfmüş. Orhan Pamuk bu romanını yazmaya beş yıl önce başlamış .  Akdeniz'de farklı dinlerden ve etnik kökenden oluşan halkın yaşadığı Minger adlı küçük bir Osmanlı adasında geçiyor olaylar. 1901 yılında adada yayılan veba salgını, salgın ile mücadele sırasında yaşananlar, halkın salgın tedbirlerine tepkisi, Osmanlı ve diğer devletlerin yaşananlara karşı geliştirdikleri politikalar...  Göndermelerle dolu bir roman Veba Geceleri. Kurgusal karakterlerin tarihi kişilere benzerlikleri dikkat çekici. Özellikle Kolağası Kamil'in sözleri, Minger'i bağımsızlığını ilan ettikten sonra dil ve tarih üzerine yoğunlaşması. Romanı okumayanları da düşünerek fazla ayrıntı vermeyey...