Gölgeleri oldum olsası sevdim. Işığın somut göstergesi gibi geldi bana. Işığın yönüne ve şiddetine göre değişmesini, hayatın farklılaşan akışına benzettim. Uzayan kısalan, koyulaşan belirsizleşen gölgeler... Gölgelerin bu suskun ama etkili varlığı çağrışımlar yaptı ömrüm boyunca. Kökenleri çocukluk yıllarıma kadar uzanıyor belki. Ağaçların uzayan gölgelerini izlerken fark etmiştim ışığın ve karanlığın birbiriyle oyununu. Her gölgenin, öyküsü başkaydı; kimi dinginlik, kimi merak, kimi endişe içerirdi. Sessiz sinema gibi, sözsüz öyküler, giz ile görünen arasındaki ilişkiyi mi yansıtıyor acaba? Gölgelerin etkileyici olmaları biraz da bu yüzden sanırım, hayal gücümüzü işe koymaları. Görünen ile giz arasını doldurması bize kalıyor.
Paris, Osmanlı aydınına da ilham olmuş |
İlhami Yangın'ın çalışması, Osmanlı'nın son dönemlerinden başlıyor. Kitabın odaklandığı konu, isminden de anlaşılacağı gibi, Osmanlı'da sosyalist akımlar. Hal böyle olunca, meşrutiyetler ve kurtuluş savaşı mücadelesi dönemi de, bugüne kadar hiç okumadığım bir bakış açısından, kitapta işlenmiş. Yangın, akademik bir çalışma titizliği ile yazdıklarına referans göstermiş. Kitap boyunca bir çok kez dip notlarla, bahsi geçen konuların ayrıntılarına dair bilgiler paylaşılmış. Kaynakça bölümünün 17 sayfa tutması, kitabın bu özelliğinin kanıtı niteliğinde.
Osmanlı'da sosyalizmi incelerken, sosyalizm düşüncesinin öncüleri, Avrupa'daki fikir babalarına da değinmiş Yangın. Karl Marks'tan Lenin'e hem fikir hem eylem anlamında öncülerinin hayatlarından ilginç bilgiler ve bu bilgiler üzerinden çıkarımlar yapılmış. Kitap, bu bakımdan, Soner Yalçın, Yalçın Küçük gibi araştırmacıların eserlerini hatırlatıyor. Akrabalık ilişkileri, dini ve etnik kökenlerin hayat görüşlerine etkileri kitapta araştırılmış.
Ülkemizin sol geleneğinin temellerini oluşturan isimlerin geçmişleri de yukarıdaki paragrafta bahsettiğim tarzda irdelenmiş. Kitabın referans olarak kullandığı eserlerin bir bölümünü okuma listeme ekledim. İlerleyen günlerde, bu kitaplara ilişkin notları da blogda paylaşmaya çalışacağım.
Yangın'ın çalışması, yakın tarihimizle ilgili okuduğum eserler arasında en ilgi çekicilerinden birisiydi. Konunun meraklılarına duyurmuş olayım.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorumlarınız denetimimden geçtikten sonra yayınlanacak. Beğenmediklerinizi hakaret içermeyen şekilde ifade edin lütfen.