Ana içeriğe atla

Sayısal radyo konusunda bir söyleşi daha Bu kez söz Attila Ladanyi'nin. Şimdilik İngilizce. İlk fırsatta tercümesini de yayınlayacağım.

As you may noticed, I posted two interviews on digital radio, one of which is with Mr. Patrick Hannon & the second is with Ms. Ruxandra Obreja. I am pleased to say that both interviews were very informative for me & also for the Turkish market. I was working on the digital radio transition project professionally when I posted those interviews. After a change in my position, although I am not directly involved in the project any more, I keep following the progress and still try to understand the technology.

This is the third interview with the same 4 questions. Mr. Attila Ladanyi is the CTO of T & C Holding and also a Board Member of the RDS - Forum. The photo in this post is from Paris.

1. There are many examples of digital radio transitions all over the world. Some are great success whereas some are total fail.  I think there is not a one-right-path to follow. What do you recommend us, I mean in Turkey, with all those experiences?

I don't know from any transitions. I wrote the first DAB Data-Services 1995 and still wait for the follow-up order.  Some countries have invested incredible sums and they could not go ahead much further developing DAB in the last 20 years. In my opinion, DAB is not a real successful system anywhere. Success is relative. The mobile Internet is much younger than DAB and you cannot even begin to compare the success of the two.

In fact, the listener had already denied oneself the temptation consistently over the last 20 years.
What is more, not every sold DAB tuner is also used. You often get it included when you buy receivers or automobile.  However, all of the DAB radio has also an FM part.  In this respect, DAB cannot surpass FM at all.

In Europe there are 5 or 6 countries where DAB has been reasonably well developed.The remaining countries have either no money for this fun, or no will to do it.   Some have tried it and opt out again.

All in all, the most countries that have run ahead are trapped in their high cost at the end.  The switch-off of the FM in solo action cannot work and it makes priceless endless simulcast.

In fact, there were only a very few customers could be convinced so far, which is not a big surprise.  It does not provide additional advantage. The idea of switch-off FM which is often threatened by DAB activists scare the people. However, the result of that threat promotes more defiance in every country because they felt blackmailed.

The way to success is not the technology or coercion but the content. Let them offer meaningful formats and data, then goes something like this automatically.  Who had to shoot all horses to sell more cars, or to cut the phone cables to sell more smartphones?  The apps have sold the smartphones.

What Turkey makes is only limited on their budget. Getting them already millions of letters from impatient listeners who want to hear absolutely digital, before the Iranian or Bulgarian people do this? Are these listeners willing to pay something for it? Or they have to pay to the government some subsidies as usual? How long is going to take anyway more time even another 20 - 30 years?

The crucial question is whether anyone has an idea that can going beyond the simulcast; or simply a tunnel vision toward "digital"?

2. Simulcast period, the period of FM & DAB/DAB+, is a must but is also an extra cost for broadcasters. What do you suggest for the length of this simulcast period?

The length of the simulcast period has exceeded 20 years in Europe. The end cannot be seen. Simulcast was another not so smart idea. This was based on the faith that people were buying unconditionally everything what is propagated as “digital”. This was maybe the market in the late 70-s until the end of 80-s, but it is stopped later.

In broadcasting we have since decades a largely saturated market. The business fundamentals are the same for the next decades. The advertising markets are tailored to the coverage areas.  Broadcasters, except the state funded EBU members, have absolutely no interest to change this status quo. Not even for free, because large SFNs destroy the local ad-business.

First of all, if you want to live from the market you need listeners. Secondly, one needs the market itself. DAB was designed in the 80-s for nationwide monster radio chains like BBC or ARD. For the medium and small private stations gave nothing.  The problem is to send three times (or with satellite / cable even quadruple), on FM, Internet and DAB. What should the listeners do now? He does something very logical and simple thing: DAB can be left out. The normal family has several FM receivers but they certainly have computers and smart phones.  Everybody has two of the three or four possible channels. Why need a third one that is not even built completed.  It is logically not to buy, because you have already multiple chances to receive the same programme, and the additional benefits are nowhere to be seen.  So it is clearly animated, to not buy the simulcasted thing.

FM was only successful because it has brought totally different formats than AM.  In addition, the quality difference was enormous between AM and FM.  However, listeners divided in the assessment and there is nothing new except the hardware between FM and DAB.

3. As far as I know some cars come with DAB+ in Europe, especially in C+ segment.  Although, there are many cars on the roads only with FM radios. What is the solution for DAB?

The solution for the DAB receiver is clear, the receiver switches automatically to FM when DAB is not available. This is the case in all countries except 5 or 6 in West Europe.  In case of simulcast, DAB is not absolutely necessary, you will miss nothing, and in connected cars you can get everything digitally when you want it.  FM cannot be left out for at least 30 more years, and internet connection is standard in 2 or 3 years (connected car & smartphone); all this worldwide, not only in few European countries.  Before there is a useful DAB+ coverage, 4G and 5G has long been standard in every pocket and dashboard. If someone really wants to have DAB in the car can replace the radio or install a DAB to FM converter. But what's that in aid of? Another simulcasted channels?

4.Some argue that 3G/4G/Internet Radio is the best solution for listening  to radio and there is no need to built a new network for digital radio. They do not talk about unicast/multicast network & also the cost for the data on those solutions. How do you comment on this?

Something like Internet radio does not really exist. Radio channels are broadcasting.You have streaming services in different qualities, as well to download, which is called podcasts.  These are useful for thematic channels. It has not sense to make radio broadcast for few 1,000 people. Moreover, it has also no sense to offer for many millions of listeners only internet streaming. Of course, nowadays every radio station has a streaming service system just for as a complementary service. (Except pseudo radios like “Spotify” & co)

Over cable for In-house usage, there is the streaming for radio and TV which are now standard technology, because the whole Turkish internet traffic has place on few fiber optics cable. With a few local servers/mirrors are using the internet radio over cable (and WiFi) an absolutely normal service. DAB has currently no real solution for the in-house supply.

The bottleneck outside is in the frequency management. LTE and UMTS micro-cells will help to build the necessary overcapacity also for the mobile usage, but the broadcasting itself never will be needless. Two-way networks cannot replace the broadcast and cannot compete in the cost-benefit calculation.  

As a matter of fact, the (digital) music is no longer the main thing in the radios. Everyone has a lot of gigabytes with better music quality on his Smartphone as DAB could ever send. In addition, not the technology is in the foreground but the show. Real-time media like FM have uncatchable advantages. DAB comes too late, is neither real time nor Internet capacity, it is between them and will worn down.

Even worse, DAB+ working on frequencies that could also be used for mobile Internet. This is a big business, not the broadcasting. Therefore, the battle will be permanent between these two systems.

FM are working on the 3 to 4 meter band (64-108 MHz), for "digital dividend" totally inappropriate, and thus not under pressure. Moreover, this wavelength is ideal for regional supply. The frequency bottleneck can be opened down to 76 or even 64 MHz. That's only a political issue. (as many other things). Almost all FM chips can cover the range of 64 to 108 MHz. Thus, it is only software question. RDS2 can already support it

Clear could DRM+ also use these frequencies, but their sound quality will not animate to change the modulation method. Why make complicated when the simple is already worldwide existent? Medium wave is another story, as there are perhaps opportunities for DRM  if AM stations have switched to FM, as already begun in Brazil and India.

Yorumlar

Son haftanın en çok okunan 10 yazısı

boşluk

"Bak ne yaptım, piramidi avucumun içine sığdırdım."   Benzeri milyon kez çekilmiş bir fotoğrafı kendi telefonuyla da kaydetmiş olmanın anlamsız gururu ve mutluluğu sesine yansıyordu. Bak diye seslenmişti ama seslendiği yerde boşluk dışında bir şey yoktu.  Hayatının tümünü kaplayan büyük boşluk. Oysa aşıklar kentine yalnız gelmek değildi planı. Bu hafta çok farklı geçecekti.  Nikahın ardından balayı için geleceklerdi Paris'e. Kalacakları oteli iki ay öncesinden ayarlamıştı. Bir haftalık tatilde gezecekleri yerleri belirlemişti gün gün, hatta saat saat.  Şimdi avucunun içine sığdırdığı piramidin yerinde sevgilisinin eli olabilirdi.  Eğer nikaha bir saat kala, bu iş olmayacak, ben vazgeçtim demeseydi.

Yabancı dil öğrenmek üzerine: DuoLingo deneyimimim

kızımın çizgileri Ülkemizin kanayan yaralarından birisidir sanırım, yabancı dil öğrenmek. Onlarca kurs, yüzlerce kitap, saatlerce ders ve sonuç: anlayan (en azından anladığını düşünen) ve konuşamayan kişiler... Bir yerlerde bir sorun olduğu kesin, ama nerede? Farklı zamanlarda, 3 kez Fransızca kursuna gittim. İlk seferin ardından, aslında bir temel bilgim olmasına karşın, her seferinde en baştan başladım, hiç bilmiyormuşum gibi. Ne yazık ki kurslarda öğrendiklerim kalıcı olamadı. Şimdilerde, 70 gündür, her sabah DuoLingo ile çalışıyorum. Ücretsiz ve arada çıkan reklamlarla devam eden sürümünü kullanıyorum. Eminim farklı online dil kursları da vardır. Online platformda, kurslarda olmayan ne var diye düşününce bir kaç şey tespit ettim. Belki sizlerin de işine yarar diye paylaşıyorum: Yabancı dil öğrenmek, sürekli ve kesintisiz tekrar gerektiren bir süreç. Kurslar, sadece haftanın belli günleri, bir kaç saat için ve çoğunlukla, günün en yorgun olunan akşamlarında oluyor. ...

kaybolmak

Bu havada yapılacak en iyi şey yürümektir. Ne bunaltıcı bir sıcak, ne üşüten bir soğuk. Güneş, bulutların arkasında kalmış. Sonbaharın kışa yaklaştığı bugünlerde, bulut arkasında bile olsa havanın serinliğini dengeliyor sıcaklığı ile.  Yürürken düşünmek hoşuma gidiyor. Diyeceksiniz ki otururken düşünemiyor musun? Belki size garip gelecek ama yanıtım evet. Otururken, araba kullanırken, etrafta iletişim kurabileceğim birileri varken düşünemiyorum. Daha doğrusu düşüncelerim arasında dolaşamıyorum. Oysa yürümek, düşünceler denizinde kaybolmak için birebir.  Sabah, pencereyi açıp havayı görünce, işte dedim, kaybolmak için güzel bir gün. 

kar ve

Gördüğünüz fotoğrafı 2020 yılı Ocak ayında Ankara'da çekmiştim. Bu kadar çok olur mu bilmiyorum ama hava tahminleri yanılmazsa, salı ya da çarşamba günü İstanbul'a 2025'in ilk karı yağacak.  Şubat tatilinde yağmayan kar, okulların açıldığı ilk haftayı beklemiş gibi  görünüyor.  Yağmur yağdığında bile kilitlenen trafik, kar ile ne hale gelecek göreceğiz.  İkinci dönemde tüm öğrencilere başarılar diliyorum.  Havalar nasıl olursa olsun, sizin havanız iyi olsun. 

Gece Yarısı Kütüphanesi, Matt Haig

Matt Haig'in çok satan romanı Gece Yarısı Kütüphanesi'ni okudum. Dilimize Kıvanç Güney tercüme etmiş. Karamsar bir başlangıcın ardından, farklı bir kurgu ile ilerleyen roman, umut dolu bir finalle bitiyor.  Matt Haig'den okuduğum ilk eser Gece Yarısı Kütüphanesi. Akıcı bir dille yazılmış. Bir çok felsefeciden alıntılar yapılmış. Çocuk ve gençler başta olmak üzere, her yaştan okuyana mesajlar içeriyor. Dediğim gibi, başlangıcı karamsar ve bu bölümlerde, roman kahramanının tespitlerine takılmamak ya da daha açık söylemek gerekirse, hak vermemek gerekiyor. Bu fikirlerin, depresyonun dibindeki bir kişinin hayata dair tespitleri olduğunu unutmanızı önemle hatırlatırım. İlerleyen bölümlerde bu depresif düşüncelere fazla gönderme yok zaten. 

Pazr günü eğlencesi: Eymir gölü etrafında bisiklet sürmek

Sadece ODTÜ öğrenci ve çalışanlarının bir de göl kartı sahiplerinin girebildiği düşünülür Eymir gölüne. Oysa, eskiden olduğu gibi bugün de arabasız girdiğiniz sürece, kimse kimlik sormaz kapısında. Birisi TRT'nin Oran yerleşkesinin yanından inen yolun sonunda, diğeri Gölbaşı'ndaki TEİAŞ tesislerini geçince olmak üzere iki kapısı bulunur bu küçük göl ve çevresinin. ODTÜ arazisidir ve içerisinde piknik yapmak yasaktır. Son düzenlemeler sonrası üniversite arazisi olduğu için içeride alkol satışı yasaklanmıştır. Yakın zamanda üniversite yönetiminin aldığı bir karar ile Eymir gölü çevresine haftasonları araç girişi tamamen yasaklandı. Her iki kapının yakınında, ODTÜ'de görev yapan güvenliklerin kontrol ettiği park alanları oluşturuldu. Ücretsiz olan bu alanlara aracınızı bırakıp yürüyerek göl çevresine girebiliyorsunuz. İçeride her 10 - 15 dakikada bir hareket eden ring servisleri bekliyor. Lokantaların olduğu yerlerde durakları var. Dönüş için de aynı araçları kullanabili...

vapur

Hafta içi aynı saatte biniyor o da vapura. Nerede çalışıyor bilmiyorum. Aslına bakarsanız, çalışıyor mu ondan da emin değilim. Tek bildiğim Beşiktaş - Kadıköy vapurunda, hafta içi her akşam karşılaştığımız. 18.15 vapuruna binince ilk işim bir kat üste çıkıp büfe sırasına girmek. Hep aynı şeyi sipariş ediyorum, sade kahve ve sade soda. Boş olduğu sürece aynı yere oturuyorum.  Hayatım olanca tekdüzeliği ile akıp giderken fark ettim varlığını. Önce büfe sırasında, sonra kahvemi ve sodamı alıp oturduğum cam kenarındaki kanepenin çaprazında. Hiç selamlaşmadık belki ama onun da beni fark ettiğini düşünüyorum. Bir kaç kez büfe sırasında benden sonra sipariş verirken, aynısından dediğini duyduğumda gülümsemiş, onun da gülümsediğini görmüştüm. Bu sıcak gülümseyişlere karşın konuşmamıştık.  Kadıköy'de inince nereye doğru gittiğine bakmadım hiç. İnsan selinin içinde kaybolduk her seferinde. Ben çarşının içinden geçip Moda'ya doğru giden sele kaptırıyordum kendimi. Bazen metro alt geçidin...

Kapak Kızı / Ayfer Tunç

2023 senesinin başlarında, henüz emekli olmamışken, TRT Spor rejisinde bir kitapsever arkadaşımın önerisi ile Dünya Ağrısı adlı romanını okumuş ve çok etkilenmiştim. Ayfer Tunç'u 2023'e kadar neden fark edemedim diye epey üzüldükten sonra, geç olsun - güç olmasın dedim ve seneyi Ayfer Tunç romanlarıyla bitirmeye karar verdim.  Bu uzun ve muhtemelen gereksiz paragrafın ardından gelelim Kapak Kızı adlı romana. İlk baskısı 1992 yılında Simavi Yayınları'nca yapılmış. Ben Ekim 2022 tarihli Can Yayınları'ndan çıkan 22. baskısını okudum. Romanın sonuna eklenen yazarın notuyla birlikte 261 sayfa. Son notta, romanın yeniden yazıldığı, belki daha doğru ifadesiyle gözden geçirilerek çoğu cümlenin yeniden ele alındığı belirtilmiş. 2004 yılında yapılan bu yenilenmiş hâli ile ilk baskısını kıyaslamak isterdim, kim bilir belki bir gün fırsat bulurum. Yemekli vagonunda sigara içmenin serbest olduğu ve içki servisinin yapıldığı senelerde geçiyor roman. Karlı bir günde Ankara'dan İs...

Kocadağ At Çiftliği Kocadağ Köyü / Havran

Deniz, kum, güneş tatilinden sıkıldıysanız ve Edremit körfezi civarındaysanız size süper bir alternatif: At binmek. Edremit'ten Balıkesir'e giden yol üzerindeki şirin ilçe Havran'ın Kocadağ köyünde bu mekan. Henüz dört yaşında olan iki(z) kızlarımız çok keyif aldılar at binmekten. Altınızda sizden epey güçlü b ir hayvan varken dengede durmaya çalışmak, yorucu bir o kadar da keyifli bir uğraş. Eğer hayatınızda at binmeyi hiç denemediyseniz, emin olun deneyince siz de kabul edeceksiniz, çok şey kaçırmışsınız demektir.    Kocadağ At Çitfliği'nde at binmenin yanı sıra lezzetli mutfağını da deneyebilirsiniz. Mantı, haşlama içli köfte, ızgara köfte ve elbette demleme çay. Fiyatlar derseniz bu konuda ucuz / pahalı yorumu yapmak istemiyorum. Bunun yerine bir kaç seçtiğim ürünün fiyat bilgisini paylaşacağım. Ancak, öncelikle sipariş edeceğiniz yiyeceklerin hepsinin büyük bir özenle hazırlanıp, aynı özenle servis edildiğini belirteyim. Biz mantı, içli köfte, ızgara hellim ve ...

olta

"Bakalım bugün oltamıza ne vuracak?" "Yemleri düzgün taktıysan, bir de şansın yaverse dünkünden çok balık alırız." Balık tutarken tanışıp arkadaş olduklarından bu yana ne kadar zaman geçti, sorsan ikisi de hatırlamaz. Son bahardan ilk bahara, neredeyse her gün, aynı saatte aynı yerde oltalarını sallıyorlar.  Yazının başına eklediğim konuşma hayali. İşin doğrusu, hiç yanlarına gitmedim.  Onları uzaktan seyrediyorum nicedir.  Evimin balkonundan, geldikleri yolu da olta attıkları kayalıkları da görebiliyorum.  Ben de gitsem yanlarına diye düşünüyorum arada. Belki yarın... Bugün geçsin hele.  Dün de aynısını söylediğimi hatırlıyorum. Yarın bu yazımı okurken, bir sonraki gün de benzer bir düşüncem olacağını biliyorum.  Bazı şeyler değişirken kimileri aynı kalıyor. Aynı kalması için hiç bir sebep yokken.