Metrodan çıkmak için yürüyen merdivene adımımı attığımda, dışarıda beni nelerin beklediğinden haberim yoktu. Okula, işe yetişme telaşında olanların kalabalığı bitmiş, toplu ulaşım, acelesi olmayanlara kalmıştı. Merdivenin son basamağını geldiğimde sokak sakin ve huzurlu görünüyordu. Sabahın serinliği yerini öğleye geçişin ılıman haline bırakmıştı. Kediler ve martılar duvar diplerine bırakılmış yemleri paylaşıyor, kargalar bu paylaşımdan kendilerine de pay düşecek mi merakıyla olan biteni izliyordu. Her zaman döndüğüm sokağı es geçip ilerledim. Yeni sokak, yeni binalar, yeni yüzler... Tek sokak değiştirince bile karşıma çıkanların farklılığı şaşırttı. Yürümeyi sürdürdüm. Güneş yükselirken bulutsuz gökyüzü alabildiğine maviydi. Karşılaştığım insanların kiminin yüzü tanıdık gelse de bir çoğunu ilk kez görüyordum. Oysa sadece bir sokak değiştirmiştim. Sokağın sonundaki kafenin bahçesinde yaşlı bir çift sabah kahvesi içiyordu. İkisi de sokağa dönük, yan yana san...
Blogumu takip edenler farketmiştir. Son dönemde daha da belirginleşen bir okuma yönelimi ortaya çıktı bende. Yakın tarih, Osmanlı'nın son 30 yılı ile Cumhuriyet'in ilk 20 yılı, toplamda 50 yıllık bir süreç çok ilgimi çekiyor.
Bu yazıda karşınızda olan eser, tarihi roman olarak sınıflandırılıyor. Ancak, şu kadarını kolaylıkla söyleyebilirim ki, bu güne kadar okuduklarımla birebir örtüşen çok bilgi içeriyor. Eserin konusu bizlere hain ÇerkeZ Ethem olarak okutulan ve öğretilen ÇerkeS Ethem Bey.
Tarihi kazananlar yazıyor sonuçta. Çoğumuzun Menşevikleri bilmediği gibi pek azımız Yeşil Ordu'dan haberdar. Dediğim gibi tarih hep kazananlar tarafından yazılmış. Bugünden dönüp bakınca yorum yapmak kolay, o gün ne koşullar varmış diyenler için ise tek söyleyeceğim, en azından yiğidi öldürün ama hakkını teslim edin.
Hukuk dilinde bir ifade var, hayatın olağan akışına ters deniliyor, akla yatmayan durumları anlatmak için. Ethem'in Yunan'a sığınması da böyle bir şey. Dönümlerce arazisi olan bir bey, milli mücadeleye katılacak, kendisine bağlı askerleriyle gerilla savaşı verecek ve batı cephesini neredeyse kendi başına oluşturup koruyacak, bu arada kardeşlerinden birisi de Manisa (Saruhan) mebusu olarak Meclis'te yer alırken, BMM'nin çağrısı üzerine Yozgat'taki isyanı da bastıracak, ama ne hikmetse savaş bitmeye yakın Yunan'a sığınacak. Hatırlıyorum lisede okuduğumda da aklıma yatmamıştı bu hikaye. Bugün 1920'lerde aslında ne mücadelelerin yaşandığını okudukça görüyorum ki hikaye bambaşkaymış.
Çerkes Ethem'in Yeşil Ordu ile ilişkisine, okuduğum eser pek değinmemiş. Ya gerçekten çok ilişkisi yokmuş, ya kitapta es geçilmiş, orası biraz belirsiz. Neyse ki elimde 1920'yi anlatan henüz okumadığım iki eser daha var. Ayrıca Kılıç Ali'nin hatıraları da bu anlamda pek kıymetli. Tabii ilk fırsatta Ali Fuat'ın anılarını da edinip okumak zorunlu.
Şubat 2013 tarihinde ilk baskısını yapan eser Büyülüdağ yayınlarından çıkmış. Eserin ilk baskısı Siyah Beyaz yayınlarından 2008'de, ikinci baskısı ECK yayıncılıktan 2009'da çıkmış. Bu anlamda benim okuduğum kitabın üçüncü baskısı oluyor. Toplamı 345 sayfa ve bir kaç saatte okunuyor. Bir roman formatına uygun kaleme alındığı için içerisinde karakterler, onların hal ve ortamlarda gösterdikleriyle çözümlemeleri de var. Sonuçta yazarın, tarihe bakışı romanın adından belli. Bu anlamda, İsmet Bey ve Ethem Bey mücadelesinde tuttuğu taraf da ortada.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorumlarınız denetimimden geçtikten sonra yayınlanacak. Beğenmediklerinizi hakaret içermeyen şekilde ifade edin lütfen.