Gölgeleri oldum olsası sevdim. Işığın somut göstergesi gibi geldi bana. Işığın yönüne ve şiddetine göre değişmesini, hayatın farklılaşan akışına benzettim. Uzayan kısalan, koyulaşan belirsizleşen gölgeler... Gölgelerin bu suskun ama etkili varlığı çağrışımlar yaptı ömrüm boyunca. Kökenleri çocukluk yıllarıma kadar uzanıyor belki. Ağaçların uzayan gölgelerini izlerken fark etmiştim ışığın ve karanlığın birbiriyle oyununu. Her gölgenin, öyküsü başkaydı; kimi dinginlik, kimi merak, kimi endişe içerirdi. Sessiz sinema gibi, sözsüz öyküler, giz ile görünen arasındaki ilişkiyi mi yansıtıyor acaba? Gölgelerin etkileyici olmaları biraz da bu yüzden sanırım, hayal gücümüzü işe koymaları. Görünen ile giz arasını doldurması bize kalıyor.
Blogumu takip edenler farketmiştir. Son dönemde daha da belirginleşen bir okuma yönelimi ortaya çıktı bende. Yakın tarih, Osmanlı'nın son 30 yılı ile Cumhuriyet'in ilk 20 yılı, toplamda 50 yıllık bir süreç çok ilgimi çekiyor.
Bu yazıda karşınızda olan eser, tarihi roman olarak sınıflandırılıyor. Ancak, şu kadarını kolaylıkla söyleyebilirim ki, bu güne kadar okuduklarımla birebir örtüşen çok bilgi içeriyor. Eserin konusu bizlere hain ÇerkeZ Ethem olarak okutulan ve öğretilen ÇerkeS Ethem Bey.
Tarihi kazananlar yazıyor sonuçta. Çoğumuzun Menşevikleri bilmediği gibi pek azımız Yeşil Ordu'dan haberdar. Dediğim gibi tarih hep kazananlar tarafından yazılmış. Bugünden dönüp bakınca yorum yapmak kolay, o gün ne koşullar varmış diyenler için ise tek söyleyeceğim, en azından yiğidi öldürün ama hakkını teslim edin.
Hukuk dilinde bir ifade var, hayatın olağan akışına ters deniliyor, akla yatmayan durumları anlatmak için. Ethem'in Yunan'a sığınması da böyle bir şey. Dönümlerce arazisi olan bir bey, milli mücadeleye katılacak, kendisine bağlı askerleriyle gerilla savaşı verecek ve batı cephesini neredeyse kendi başına oluşturup koruyacak, bu arada kardeşlerinden birisi de Manisa (Saruhan) mebusu olarak Meclis'te yer alırken, BMM'nin çağrısı üzerine Yozgat'taki isyanı da bastıracak, ama ne hikmetse savaş bitmeye yakın Yunan'a sığınacak. Hatırlıyorum lisede okuduğumda da aklıma yatmamıştı bu hikaye. Bugün 1920'lerde aslında ne mücadelelerin yaşandığını okudukça görüyorum ki hikaye bambaşkaymış.
Çerkes Ethem'in Yeşil Ordu ile ilişkisine, okuduğum eser pek değinmemiş. Ya gerçekten çok ilişkisi yokmuş, ya kitapta es geçilmiş, orası biraz belirsiz. Neyse ki elimde 1920'yi anlatan henüz okumadığım iki eser daha var. Ayrıca Kılıç Ali'nin hatıraları da bu anlamda pek kıymetli. Tabii ilk fırsatta Ali Fuat'ın anılarını da edinip okumak zorunlu.
Şubat 2013 tarihinde ilk baskısını yapan eser Büyülüdağ yayınlarından çıkmış. Eserin ilk baskısı Siyah Beyaz yayınlarından 2008'de, ikinci baskısı ECK yayıncılıktan 2009'da çıkmış. Bu anlamda benim okuduğum kitabın üçüncü baskısı oluyor. Toplamı 345 sayfa ve bir kaç saatte okunuyor. Bir roman formatına uygun kaleme alındığı için içerisinde karakterler, onların hal ve ortamlarda gösterdikleriyle çözümlemeleri de var. Sonuçta yazarın, tarihe bakışı romanın adından belli. Bu anlamda, İsmet Bey ve Ethem Bey mücadelesinde tuttuğu taraf da ortada.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorumlarınız denetimimden geçtikten sonra yayınlanacak. Beğenmediklerinizi hakaret içermeyen şekilde ifade edin lütfen.