LTE Broadcast dertlere deva olabilir mi? EBU TR 027 ne diyor?

Blog yazarak hayatını kazanan insanlar yaşıyor ülkemizde. Gazeteci ve yazarların geçimini sağlamakta zorlandığı günümüzde, sadece blog yazarak bunu sağlayabilenlerin olduğunu bilmek, her defasında şaşırtmıştır beni. Bir insan bu kadar ilgi çekecek ve bu yüzden reklam alabileceği ne yazabilir diye. İtiraf ediyorum benim bloga ne olur reklam verelim diye yanıp tutuşan kimse olmadı bugüne kadar. Zaten ziyaretçi sayısı da bu gerçeği gün yüzüne seriyor. Blog yazarak/yazdığım için tanıştığım insanları kar saydım. Bu kişilere bir yenisi eklendi dün; Tufan YÜRUÇ. Tufan Bey ile bir çok ortak tanıdığımız var. Neredeyse benim yaşım kadar mesleki deneyimi olan bisi sonuçta. 

Tufan Bey ile konuştuklarımız aramızda elbette. Ancak bu sayfaları ve Elektrik Mühendisleri Odası'nın platformlarını kullanarak ülkemizin sayısal karasal televizyon yayıncılığında gideceği yola ışık tutmak elimizde. Bu anlamda, Tufan Bey'in Esat ÇIPLAK'ın açıklamaları üzerine yazdığım yazının sonuna eklediği LTE-B'ye yakından bakmak gerekiyor. 

LTE, Long Term Evolution kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltma. Ülkemizde ve dünyada 4G olarak da anılıyor. Kablosuz, hücresel haberleşme yöntemlerinden bir tanesi. Ülkemizde de frekans tahsis ihalesi yapılması planlanırken, benim çok yerinde bulduğum, bir açıklama sonrası iptal edilen 4G, Avrupa ve dünyada yaygın olarak kullanılıyor. LTE'nin kendinden önceki GSM teknolojilerinden farklı olarak broadcast olarak anılan bir uygulaması var. Avrupa Yayın Birliği (European Broadcasting Union : EBU) 2011 yılında bir çalışma grubu oluşturarak LTE-B'nin yayıncılık için kullanım durumlarını araştırmış. Temmuz 2014'te TR 027 sayılı Teknik Raporu'nu yayınlayarak bu çalışmaların sonuçlarını üyeleri ve kamuoyu ile paylaşmış. EBU'nun TR'leri ünlüdür. Son bir kaç yıldır EBU'nın sayfasını düzenli aralıklarla ziyaret etsem bile 2014, meslekten ayrı geçirdiğim bir yıl olduğu için sanırım, tarihli bu rapora dikkat etmemiştim, düne kadar. Raporun tam adı DELIVERY OF BROADCAST CONTENT OVER LTE NETWORKS. Türkçesi LTE şebekesi üzerinden yayın içeriğinin ulaştırılması, yani bir yerde Esat ÇIPLAK'ın DTT yerine önerdiği çözüm. Raporu inceleyerek, en azından EBU'nun konu hakkındaki görüşünü öğrenebiliriz. Bir önemli noktaya da dikkat çekmeyi ihmal etmemek gerekiyor; EBU'nun üyesi ülkeler arasında ülkemizin pek sıradışı bir özelliği var. Türkiye analog karasal yayınlarını UHF bandında sürdüren ve bu bantta henüz hiçbir sayısal karasal TV yatırımına başlamamış tek ülke. Yani UHF bandında vazgeçmek zorunda kalacağı bir yatırımı halen yapmamış. 

Rapor 87 sayfadan oluşuyor. Bir blog yazısında tüm raporu tartışmak pek yersiz. Hele ki blogun okuyucularının büyük bölümünün bu yazıyla hiç ilgilenmediğini bilince :) O zaman klasik bir iş yapalım ve sonucuna atlayalım:

Given that there are normally multiple operators present in any given country, LTE eMBMS makes it possible to deliver the required TV services only once per area, thereby potentially reaching all users without the need for multiple LTE network operators (LNO) to deliver the same services at the same time. This is possible from the technical point of view because the available spectrum and/or infrastructure can be shared between LNOs as the LTE
standard provides all necessary means for implementation.
• Broadcast services can be delivered either free-to-air or via conditional access. Free-to-air or equivalent as defined in the requirements is possible. Unencrypted content delivered via LTE eMBMS can be received without a SIM card whereas in case it is delivered via LTE unicast
a SIM card is required. The SIM card may be specifically configured by the provider to enable access only to the TV service and can also be provided for free. The associated regulatory, operational and business aspects need to be addressed - see section 6.
• Service discovery can be enabled without the need for an uplink capability of the terminal. Information about how to access the broadcast content is contained in the so-called User Service Description (USD) which is provided separately either by using a preconfigured device of a USB stick. In case there is an uplink available, e.g. a WLAN connection, the USD can be requested directly.
• According to the technical specifications an LTE network can carry both linear and non-linear TV services concurrently by employing both broadcast and unicast modes,
respectively. The performance of an LTE eMBMS system was analysed based on various studies. A number of issues have a significant impact on the performance, mainly in terms of spectral efficiency:
• The terminal and its location, signal attenuation when being e.g. indoor and its antenna gain e.g. for set top box scenarios or when a directed antenna is mounted on the roof.
• The required coverage.
• Terrain, land usage, buildings.
• The network topology, including density and height of antenna sites

İslam ulemalarının genellikle yaptığı gibi, önce orijinal dilindeki bilgiyi paylaşıp, ardından yani demek istiyor ki ile devam eden bir cümle kurarsam; bu işin oluru var, yeterli/gerekli koşullar yerine getirilirse. Eminim EBU bu araştırma/çalışma grubunu oluştururken DTT'yi hiç kurmayıp sadece LTE-B ile sayısal karasal TV şebekesi işletilmesi seçeneğini düşünmemiştir. Çünkü dediğim gibi, ülkemiz dışında bir örneği yok, 2015 yılında halen DTT şebekesi için 1 TL yatırım yapılmamış olması. 

not: Yazıda kullandığım fotograf, geçenlerde de başka bir yazıda başka bir fotografını kullandığım Erguvanlı Ev'de. Küçükkuyu'nun Ayvacık yönündeki çıkışında Yeşilyurt (eski adıyla Büyük Çetmi) köyünün girişinde yer alan bu butik otelin reklamını yapmamın maddi bir karşılığı yok. Merak edenler için söyleyeyim, otelin sahipleri amcam ve yengem :) Gidecek, kalacak olursanız, işletmesini kendileri yapmasa da, selamlarımı da götürün lütfen :)

İleri okumalar yapmak isteyenler için:
http://www.tcs.com/SiteCollectionDocuments/White%20Papers/Telecom-Whitepaper-Multimedia-Broadcasting-LTE-Networks-0513-1.pdf

https://tech.ebu.ch/docs/techreports/tr027.pdf

https://www.qualcomm.com/invention/technologies/lte/broadcast

http://networks.nokia.com/news-events/press-room/press-releases/nokia-networks-first-to-trial-lte-for-national-tv-broadcasting

http://telecominfraonline.nl/wp-content/uploads/sites/48/2014/07/2Nokia.pdf