Metrodan çıkmak için yürüyen merdivene adımımı attığımda, dışarıda beni nelerin beklediğinden haberim yoktu. Okula, işe yetişme telaşında olanların kalabalığı bitmiş, toplu ulaşım, acelesi olmayanlara kalmıştı. Merdivenin son basamağını geldiğimde sokak sakin ve huzurlu görünüyordu. Sabahın serinliği yerini öğleye geçişin ılıman haline bırakmıştı. Kediler ve martılar duvar diplerine bırakılmış yemleri paylaşıyor, kargalar bu paylaşımdan kendilerine de pay düşecek mi merakıyla olan biteni izliyordu. Her zaman döndüğüm sokağı es geçip ilerledim. Yeni sokak, yeni binalar, yeni yüzler... Tek sokak değiştirince bile karşıma çıkanların farklılığı şaşırttı. Yürümeyi sürdürdüm. Güneş yükselirken bulutsuz gökyüzü alabildiğine maviydi. Karşılaştığım insanların kiminin yüzü tanıdık gelse de bir çoğunu ilk kez görüyordum. Oysa sadece bir sokak değiştirmiştim. Sokağın sonundaki kafenin bahçesinde yaşlı bir çift sabah kahvesi içiyordu. İkisi de sokağa dönük, yan yana san...
Yazı dizisini yarıladım. Bu yazının başlığı olarak dağıtım şirketi ismini seçtiysem bile aslında daha çok süreci irdeleyeceğim. Malum üç farklı kapsama alanına göre yayın lisansları dağıtıldı: Ulusal, bölgesel ve yerel. Yayınların izleyiciye ulaştırılması için izlenecek yol belli ve net. Yayıncı kuruluştan izleyicinin evine kadar bu süreci izlersek, diyelim ki Sadeceozgur adlı bir kanalımız var.:
Sadeceozgur kanalının yayın merkezinden multipleks işletmecisine teslim edilecek yayın, buradan verici tesis ve işletim şirketine ulaştırılacak. Verici tesis ve işletim şirketi, multipleks işletmecisinden aldığı yayını, Sadeceozgur kanalının yayın lisansına uygun verici kulelerine ulaştıracak ve oradan yapılacak yayın izleyicilerin evlerine gelmiş olacak.
Demek ki yayın, iki işletmeciden geçecek. Bunlardan birisi multipleks işletmecisi, diğeri verici tesis ve işletim şirketi. Gerek 6112 sayılı yasa gerekse yasaya uyumlu çıkartılan yönetmeliklerde verici tesis ve işletim şirketinin multipleks işletmecisi de olabileceği sonucu çıkartılabilir. Verici tesis ve işletim şirketinin tek olması şartı varken, aynı şart multipleks işletmecisi için konulmamış. Yani birden fazla işletmeci (multipleks için) olabilir.
Yukarıdaki örnekten devam edersek Sadeceozgur kanalının yayınını multipleks işletmecisine nasıl ulaştıracağı konusunda iki, üç seçeneği olduğunu söyleyebiliriz. Ya uydu ya karasal linkler ya da kablo (IP). Multipleks operatörü yayıncılardan toplayacağı yayınları multipleks haline getirip verici tesis ve işletim şirketine teslim edecek. Bu bağlantının nasıl yapılacağı konusunda da aynı seçenekler var. En optimum çözüm büyük kent merkezlerindeki verici kulelerine fiber optik kablolar üzerinden ulaşmak, ülke geneli için ise uydu iletimini kullanmak gibi görünüyor. Burada kararı verirken uydu kapasite kirası ile fiber optik kablonun kirasını karşılaştırmak şart. Tabii bir de verici kulelerinin olduğu yerlerde fiber optik kablo var mı? Yoksa bunu sağlamanın bedeli nedir? sorularının da yanıtlanması gerekiyor.
Dağıtım konusunda bir diğer problem farklı illerde / bölgelerde farklı kanalların yayınlanacak olmasında. Ayrı ayrı paketlerin oluşturulması çok maliyetli olacaktır. Bunun yerine DVB-T2'nin multi PLP özelliğinden yararlanarak verici kulesinde transpose stream'de değişiklikler yapmak bir alternatif olabilir. Bu konuda ilginç sunumlar izledim. Rusya ve Güney Afrika ülkelerinde benzer bir çözüm kullanılmış. Elbette her çözümde olduğu gibi bu durumda da bir sefa görünürken, bir cefaya katlanmanız gerekiyor. Cefa, her kulede gateway olarak adlandırılan bir cihazın kurulması ihtiyacı. Hem maliyet hem işletme / bakım zorlukları, multi PLP çözümünün sıkıntıları.
Dağıtımın nasıl yapılacağı konusunda gerek RTÜK'te gerek ANTEN A.Ş.'de gerekse kamu yayıncısı TRT'de fazlasıyla bilgi ve deneyim var. Bu yazıyı ve aslında blogumda konuyla ilgili diğer yazıları, hazırlayıp yayınlamaktaki amacım konuyla doğrudan ilgili olmayan meslektaşları / ilgilileri bilgilendirmek. Başkaca bir amacım olmadığını bir kez daha belirteyim.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorumlarınız denetimimden geçtikten sonra yayınlanacak. Beğenmediklerinizi hakaret içermeyen şekilde ifade edin lütfen.